Giriş: Filozofun Sorgulayan Bakışıyla “TTB Puanı”
Bir filozof için her kavram, görünenin ötesinde anlam katmanları taşır. “TTB puanı” denildiğinde çoğu kişi yalnızca bir ölçü sistemini, bir sayısal değeri düşünür. Fakat sayı, yalnızca ölçmenin değil, aynı zamanda değer biçmenin de aracıdır.
Bir toplumda “puan” verilmesi, aslında o toplumun “neye değer verdiğini” ortaya koyar. Dolayısıyla, Türk Tabipleri Birliği’nin belirlediği puan sistemi yalnızca bir tıbbi ölçek değil; bilgiye, emeğe ve etik ilkelere dair derin bir felsefi tartışmadır.
—
TTB Puanı Nedir?
TTB puanı, Türk Tabipleri Birliği’nin sağlık hizmetlerinde yapılan işlemler için belirlediği bir değer puan sistemidir.
Her tıbbi işlem — muayene, ameliyat, konsültasyon ya da raporlama — belirli bir puan karşılığı taşır. Bu puan, hem emeğin karşılığını ölçmek hem de ücretlendirmede adil bir referans sunmak amacıyla kullanılır.
Ancak bu tanımın ötesinde, felsefi açıdan sorulması gereken bir soru vardır: “Bir emeğin değeri, gerçekten sayıya indirgenebilir mi?”
—
Etik Perspektif: Değerin Adaleti
Etik, insan eylemlerinin “doğru” ya da “adil” olup olmadığını sorgular. TTB puanı da görünüşte bir adalet aracıdır; çünkü aynı işlemi yapan farklı hekimlerin eşit ölçüde değerlendirilmesini hedefler.
Ancak bu sistem, aynı zamanda bir ikilemi de beraberinde getirir:
Bir hekimin harcadığı dikkat, deneyim, vicdani sorumluluk ve empati ölçülebilir mi?
Eğer ölçülemiyorsa, TTB puanı yalnızca emeğin yüzeysel bir temsili midir?
Etik açıdan, puanlama sistemleri bireylerin öznel çabasını göz ardı etme riskini taşır.
Bir cerrahın titizliğiyle bir başkasının dikkatsizliği aynı sayıya denk geliyorsa, burada görünmez bir adaletsizlik vardır.
Fakat aynı zamanda, bir ölçü sisteminin olmaması daha büyük bir kaosa yol açabilir.
Etik denge tam da buradadır: “Emeği nesnelleştirmek adalet sağlar mı, yoksa onu sıradanlaştırır mı?”
—
Epistemolojik Perspektif: Bilginin Ölçüsü
Epistemoloji, yani bilgi felsefesi, “ne bildiğimizi nasıl bildiğimizi” sorgular.
TTB puanı sistemi, aslında bir tür epistemolojik düzenin ürünüdür: Bilgi, standartlara ve rehberlere indirgenir.
Her işlem, önceden tanımlanmış protokollere göre ölçülür.
Bu durum, bilginin sınırlarını belirlerken bir yandan güvenliği artırır; diğer yandan yaratıcılığı sınırlayabilir.
Bir hekim, sistemin belirlediği puan çerçevesinde çalışırken, bazen kendi klinik sezgisini geri plana atmak zorunda kalabilir.
Bu noktada soru şudur: “Bilgi, ne kadar standartlaşırsa o kadar mı doğru olur, yoksa o kadar mı sığlaşır?”
Bilginin puanla sınırlandırılması, modern toplumun rasyonel yapısına uygundur.
Ancak felsefi olarak bu, insan zihninin özgünlüğünü, deneyimin derinliğini sayısal bir forma hapsetmek anlamına da gelir.
—
Ontolojik Perspektif: Emeğin Varoluşu
Ontoloji, varlığın doğasını sorgular.
Bir hekim için var olmak, yalnızca bir mesleği icra etmek değil, insan yaşamına dokunmaktır.
Bu noktada TTB puanı yalnızca bir mesleki araç değil, bir varoluş göstergesidir.
Her puan, emeğin dünyada bıraktığı izdir; ama bu iz, her zaman görünenle örtüşmez.
Bir filozofun gözünden bakıldığında, TTB puanı şu soruyu gündeme getirir: “Eğer bir emeğin değeri puanla ölçülüyorsa, o emeğin anlamı nerede başlar, nerede biter?”
Varoluşsal açıdan, puan sistemleri insanı bir nesneye dönüştürme tehlikesi taşır.
İnsanın emeği, bir tabloya, bir sayfaya, bir skora sıkıştırılır.
Böylece hekim, “var olan” değil, “ölçülen” biri haline gelir.
—
Sonuç: Sayının Sessiz Felsefesi
TTB puanı görünüşte teknik bir terimdir; ama derinlemesine düşünüldüğünde, modern insanın değer anlayışını açığa çıkarır.
Etik açıdan adaletin ölçüsünü, epistemolojik olarak bilginin sınırını, ontolojik olarak emeğin anlamını yeniden düşünmemiz gerekir.
Felsefe bize şunu hatırlatır: “Bir sayı, yalnızca ölçtüğünü değil, aynı zamanda dışarıda bıraktığını da temsil eder.”
Bu yüzden, TTB puanına bakarken yalnızca ne kadar kazandırdığını değil, neyi görünmez kıldığını da sormalıyız.
Belki de asıl soru şudur:
“İnsanın değeri, ölçülebilir mi — yoksa ölçmeye çalıştığımızda onu zaten kaybeder miyiz?”
—
Bu yazı, “TTB puanı” kavramını yalnızca mesleki bir teknik terim olarak değil, çağımızın değer anlayışının bir aynası olarak ele alır. Çünkü her puan, hem emeğin hem de insanın anlamına dair sessiz bir felsefi hikâye anlatır.