Kategori: Makaleler

6 Hastalık İsmi Nedir? Küresel ve Yerel Perspektiflerden Sağlığa Dair Bir Yolculuk Bazen dünyaya farklı pencerelerden bakmak, bildiğimizi sandığımız konuları bile yeniden keşfetmemizi sağlar. Sağlık da tam olarak böyle bir alan. Kulağa basit gibi gelen “6 hastalık ismi nedir?” sorusu bile, aslında toplumların kültürel geçmişlerinden sağlık sistemlerine, bireysel deneyimlerinden küresel krizlere kadar uzanan çok katmanlı bir hikâye anlatır. Bu yazıda hem dünya genelinde hem de yerel düzeyde en sık karşılaşılan altı hastalığı ele alacak, onların farklı toplumlarda nasıl algılandığını ve bu algıların sağlığa yaklaşım biçimimizi nasıl şekillendirdiğini birlikte keşfedeceğiz. 1. Diyabet: Modern Yaşamın Sessiz Yoldaşı Diyabet, özellikle sanayileşmiş ülkelerde yaşam…

Guaj Boyaya Vernik Atılır mı? Sanatın Mat Dokusundan Parlak Bir Tartışmaya Sanat tarihi boyunca ressamlar, eserlerinin kalıcılığını artırmak ve yüzeyini korumak için çeşitli yöntemler geliştirmiştir. Bu bağlamda “Guaj boyaya vernik atılır mı?” sorusu yalnızca teknik bir mesele değil, aynı zamanda sanat felsefesi, malzeme bilimi ve estetik anlayışın kesişiminde yer alan bir konudur. Bu tartışma, yüzyıllardır sanatçının “eseri sabitleme” arzusu ile “doğallığı koruma” isteği arasında süren bir denge arayışını temsil eder. Guaj Boyanın Tarihsel Kökeni Guaj boya (gouache), kökeni 16. yüzyıla kadar uzanan, su bazlı ve opak bir boya türüdür. Avrupa’da özellikle el yazması minyatürlerde, daha sonra afiş ve illüstrasyon sanatlarında…

Cemal Kamacı Kaç Kere Nakavt Olmuştur? Farklı Bakış Açılarıyla Bir Şampiyonun Hikayesi Bazı sorular sadece sayılara dair değildir; ardında bir insanın, bir dönemin ve bir toplumun hikâyesi yatar. “Cemal Kamacı kaç kere nakavt olmuştur?” sorusu da bunlardan biri. Bu yazıda yalnızca rakamlardan değil, o rakamların ardındaki anlamlardan, erkeklerin ve kadınların bu konuya nasıl farklı baktığından, sporu nasıl algıladığımızdan söz edeceğiz. Çünkü boks sadece yumrukların değil, bakışların da çarpıştığı bir arenadır. Cemal Kamacı Kimdir? Türkiye’nin Yumruğu, Halkın Şampiyonu 1943 doğumlu Cemal Kamacı, Türk boks tarihinin efsane isimlerinden biridir. Kariyeri boyunca Avrupa’da ve Türkiye’de ringe çıkarak ülkesini temsil etmiş, 1970 yılında Avrupa…

10 Çeyrek Altın Adı Nedir? Tarihin Işığında Bir Değerin Yolculuğu Bir tarihçi olarak geçmişin izlerini sürerken, kimi zaman paranın metaldeki yankısını, kimi zaman da toplumların değer anlayışında bıraktığı izleri görmek beni derinden etkiler. Altın, binlerce yıldır sadece bir maden değil; bir inanç, bir güven ve bir gelenek sembolüdür. Özellikle çeyrek altın, Anadolu’nun düğünlerinden bayramlarına, miras bölüşümlerinden hatıralarına kadar uzanan köklü bir kültürel hikâyenin kahramanıdır. Peki, 10 çeyrek altın adı nedir? Bu sorunun yanıtı, aslında biriktirilen servetten çok, kuşaklar boyunca aktarılan bir toplumsal belleğin içindedir. Altının Toplumdaki Yeri: Güvenden Ritüele İnsanlık tarihinin en eski para biçimlerinden biri olan altın, her dönemde…

20 Kişiye Ne Kadar Tavuk Gider? Farklı Bakış Açılarıyla Derinlemesine Bir Analiz Bir sofrada 20 kişi varsa, ilk akla gelen sorulardan biri de şudur: “Acaba ne kadar tavuk almalıyım?” Bu sorunun cevabı göründüğü kadar basit değil. Çünkü miktarı sadece matematiksel hesaplarla değil, kültürel alışkanlıklar, toplumsal beklentiler ve hatta cinsiyet temelli bakış açıları da belirler. Gelin bu konuyu farklı gözlüklerle ele alalım ve birlikte en doğru cevaba ulaşalım. Erkeklerin Bakışı: Veri, Ölçü ve Hesap Erkeklerin çoğu için mesele gayet nettir: Kişi başı ortalama tüketimi hesapla, çarp 20 ile, sonucu al. Bu yaklaşımda amaç, israf etmeden yeterli miktarı belirlemektir. Peki bu hesabı…

Kurtga Ne Demek? Dil, İktidar ve Toplumsal Düzenin Görünmeyen Çatışmaları Bir siyaset bilimci için kelimeler yalnızca dilin araçları değil, iktidarın ve toplumsal düzenin taşıyıcılarıdır. “Kurtga ne demek?” sorusu ilk bakışta basit bir dilbilimsel merak gibi görünse de, aslında kurumların, ideolojilerin ve vatandaşlık anlayışının nasıl şekillendiğini tartışmaya açar. Bir kelimenin anlamı, kökeni ve kullanım biçimi, toplumların kendilerini nasıl tanımladığını, kimleri içeri aldığını ve kimleri dışarıda bıraktığını gösterir. Bu yazıda “kurtga” kavramını, güç ilişkileri bağlamında çözümlemeye çalışacağız. Dil ve İktidar: “Kurtga”nın Politik Çerçevesi Dildeki her kelime, belli bir tarihsel sürecin ve güç ilişkisinin ürünüdür. Kurtga kelimesi halk arasında kimi bölgelerde yabancı, sert…

Göğsün Tam Ortasında Ağrı Neden Olur? Tarihten Günümüze Bir İnsanlık Hikâyesi Göğsün tam ortasında hissedilen ağrı, yalnızca bir tıbbi belirti değil, insanlığın tarih boyunca üzerinde düşündüğü, korktuğu ve anlam yüklediği bir deneyimdir. Kalp, göğsün merkezinde yer alır; bu yüzden bu bölgedeki ağrı, hem bedensel hem de duygusal bir uyarı olarak algılanmıştır. Antik çağlardan günümüze kadar göğüs ağrısı, ölümle yaşam arasındaki ince çizginin sembolü olmuştur. Hipokrat’tan modern tıbba kadar uzanan süreçte, göğüs ağrısı kimi zaman “kalbin çığlığı”, kimi zaman “ruh sıkışması” olarak tanımlandı. Bugün ise bilim, bu ağrının ardındaki nedenleri çok daha net açıklayabiliyor; fakat bu durum, onun taşıdığı varoluşsal anlamı…

Gönüller Yapmak Ne Demek? Felsefi Bir Derinlik Arayışı Bir Filozofun Bakışıyla Başlangıç “Gönüller yapmak” ifadesi, Türkçenin derin kültürel köklerinden gelen, yalnızca bir eylemi değil, bir varoluş biçimini de anlatır. Filozof gözüyle bakıldığında bu ifade, insanın ötekiyle olan ilişkisini, etik sorumluluğunu ve varlıkla kurduğu duygusal bağı temsil eder. Gönül, yalnızca kalbin duygusal yönü değil; insanın hakikate açılan penceresidir. Bu yüzden gönüller yapmak, aslında varoluşun anlamını yeniden inşa etmektir. Felsefi düzlemde “gönül”, hem bilmenin hem de sevmemenin birleştiği bir merkezdir. Bir gönül kazanmak, bilgiyle sevgiyi aynı potada eritmek demektir. Bu yüzden gönüller yapmak, yalnızca iyilik yapmak değildir; bilgece bir yönelimdir, insanın kendi…

Hanbelî Mezhebine Göre Abdest Nasıl Alınır? Küresel ve Yerel Bakışlarla Bir Yolculuk İnanç, insanın hem iç dünyasında hem de yaşadığı toplumda kendine özgü biçimlerde şekillenir. Kimimiz için abdest bir temizlik ritüelidir, kimimiz içinse ibadet öncesi bir huzur kapısı. Farklı mezhepler, kültürler ve coğrafyalar bu ibadete kendi yorumlarını katarken, Hanbelî mezhebi bu konuda titizliği ve sadeliğiyle dikkat çeker. Bugün, bu konuyu sadece fıkıh açısından değil; küresel ve yerel dinamiklerin harmanlandığı bir bakışla ele alacağız. — Hanbelî Mezhebinde Abdestin Önemi ve Anlamı Hanbelî mezhebine göre abdest, sadece namazın ön şartı değil; kalbi ve bedeni arındırmanın da bir ifadesidir. Ahmed bin Hanbel’in öğretilerine…

Akça İsmi Caiz mi? Bir İsimden Fazlası: Kimlik, Adalet ve Anlam Üzerine Bazen bir isim, yalnızca bir ses değil; bir hikâye, bir duruş, bir dünya görüşüdür. “Akça” da tam öyle bir isim. Son zamanlarda sıkça soruluyor: Akça ismi caiz mi? Ama bu soruyu sadece dini bir çerçevede değil, toplumsal, kültürel ve insani boyutlarıyla düşünmek gerek. Çünkü isimler, kimliğimizi şekillendirir, kim olduğumuzu dünyaya anlatır. Bu yazıda “caiz mi?” sorusundan çok daha fazlasını konuşacağız: Bir ismin insanı, toplumu ve değerleri nasıl yansıttığını… İsimlerin Gücü: Bir Sözcükten Kimliğe “Akça” kelimesi, Türkçede “beyaz, saf, temiz” anlamına gelir. Dini açıdan bakıldığında, anlamında kötü bir çağrışım…